اهمیت و ضرورت آموزش تاریخ از نگاه اندیشمندان مسلمان عصر عباسی؛ (مطالعه موردی: قابسی(324- 403 ه.ق))
کد مقاله : 1033-6THAHCONF
نویسندگان
کسری کرموندی *1، ابوالفضل سلمانی گواری2، جواد یوسفی1
1دانشجو معلم کارشناسی آموزش تاریخ ، دانشگاه فرهنگیان ، مرکز آموزش عالی شهدای مکه ، تهران
2عضو هیئت علمی دانشگاه تهران (گروه تاریخ )
چکیده مقاله
اسلام، به‌عنوان دینی دانش‌محور، همواره تعلیم و تربیت را اساس رشد انسان دانسته است. در پرتو این نگرش، نظام آموزشی گسترده‌ای در این آیین پدید آمد که در عصر عباسی به اوج شکوفایی رسید. نهادهایی همچون مکتب‌خانه‌ها، حلقه‌های علمی و تاسیس بیت‌الحکمه، در این دوره به کانون‌های اصلی تربیت و نشر دانش تبدیل شدند. در این میان، مواد آموزشی یکی از مهم ترین عوامل تربیتی است، در میان علوم آموزشی مختلف عصر عباسی، حال آموزش تاریخ از جایگاه ویژه‌ای در این مهم برخوردار بود؛ دانشی که نه فقط برای ثبت رویدادها، بلکه برای عبرت‌آموزی، شناخت هویت و تبیین ارزش‌های اخلاقی به کار می‌رفت. این پژوهش با روش مطالعات تاریخی همراه با رویکردی توصیفی–تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که آموزش تاریخ در نگاه قابسی چگونه مورد توجه قرار گرفته است؟ قابسی، فقیه و مربی سده چهارم هجری، تاریخ را بخشی از تربیت اجتماعی می‌دانست، بر آشنایی مناسک دینی اسلام و سیره پیشوایان در تمدن اسلامی تأکید داشت. به باور او، آموزش تاریخ به تقویت هویت دینی، انسجام امت و تربیت شهروندان اخلاق‌مدار می‌انجامید. یافته‌ها نشان می‌دهد که قابسی بر بعد فرهنگی-اجتماعی تاریخ و بر جنبه‌های معنوی آن تأکید داشته است، این جریان فکری، علم تاریخ را عاملی بنیادین در پرورش اخلاقی، اجتماعی و فکری انسان مسلمان و از ابزارهای تحقق تمدن اسلامی می دانست.
کلیدواژه ها
قابسی، آموزش تاریخ، تربیت اسلامی، تمدن اسلامی، عصرعباسی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی