چگونگی تدریس درس پیشرفت علمی مسلمانان مطالعات پایه ششم ابتدایی :یک مطالعه درس پژوهی
کد مقاله : 1041-6THAHCONF
نویسندگان
سعید رومانی *1، راضیه ندری2، فاطمه ولی الهی3
1استادیار دانشگاه فرهنگیان
2دانشجوی دکتری، معلم آموزش و پرورش
3دانشجوی دانشگاه لرستان
چکیده مقاله
هدف از انجام این پژوهش، بررسی چگونگی تدریس مؤثر درس «پیشرفت علمی مسلمانان» در پایه ششم ابتدایی با استفاده از روش درس‌پژوهی بود. این مطالعه با رویکردی کیفی و در قالب مطالعه درس‌پژوهی انجام شد. کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم به عنوان جامعه پژوهش انتخاب و درس «پیشرفت علمی مسلمانان» به عنوان نمونه مطالعه گردید. داده‌ها از طریق مشاهده مستقیم، مصاحبه با معلمان و بررسی اسناد گردآوری و با استفاده از کدگذاری مضامین اصلی و فرعی و ترسیم نقشه‌های ذهنی مفاهیم کلیدی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که مفاهیم اساسی درس عبارت‌اند از: ظهور و گسترش اسلام، شکوفایی علوم و فنون، و درک خط زمان. مضامین اصلی شناسایی‌شده در نقد فرآیند تدریس در سه محور دسته‌بندی شدند: اثر بخشی تدریس (شامل تسلط بر محتوا، سازماندهی و ارائه مطالب، ارزشیابی و بازخورد)، تعامل و محیط یادگیری (شامل کیفیت تعامل با دانش‌آموزان، چیدمان کلاس و فضای یادگیری) و مهارت‌ها و تأثیر معلم (شامل مهارت‌های فردی و حرفه‌ای معلم و چگونگی به‌کارگیری آموزش تلفیقی). نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌کارگیری درس‌پژوهی می‌تواند موجب بهبود کیفیت تدریس، ایجاد جو همکارانه و صمیمی در بین معلمان، توسعه حرفه‌ای معلمان، افزایش اثربخشی روش‌های تدریس، تقویت فرهنگ تحقیق و پژوهش و در نهایت تسهیل اصلاحات مؤثر در نظام آموزشی گردد. این یافته‌ها می‌تواند به عنوان راهنمای عمل برای معلمان، پژوهشگران برنامه‌ریزان درسی و سیاستگذاران آموزشی مورد استفاده قرار گیرد و گامی در جهت ارتقای کیفیت آموزش تاریخ تمدن اسلامی در مدارس ابتدایی باشد.
کلیدواژه ها
درس پژوهی، تاریخ پیشرفت علمی مسلمانان، مطالعات اجتماعی، آموزش ابتدایی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی