تأثیر تاریخ بیهقی بر آموزش نثر فارسی معاصر
کد مقاله : 1101-6THAHCONF
نویسندگان
علی بازوند *
گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده مقاله
ابوالفضل بیهقی، مورخ سدة پنجم هجری، با اثر سترگ خود «تاریخ بیهقی»، نه تنها روایتی تاریخی؛ بلکه اثری ادبی با نثری بی‌نظیر آفرید. تأثیر سبک بیهقی بر آموزش نثر فارسی معاصر که بر پایة «دقیق‌نگری»، «واقع‌گرایی»، «روان‌گویی»، «کاربرد هنرمندانه صنایع ادبی پوشیده» و «ترکیب‌سازی‌های بدیع» استوار است، از دیرباز مورد تحسین ادیبان بوده‌است. این مقاله با روش توصیفی_تحلیلی و با استناد به شواهد متنی، به واکاوی ویژگی‌های سبکی تاریخ بیهقی و بازتاب آن بر آموزش نثر فارسی معاصر، به ویژه از دورة مشروطه به بعد، می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نثر بیهقی به عنوان الگویی برای نوسازی نثر فارسی و رهایی از تکلف‌های مصنوع سبک‌های مترسل پیشین، مورد توجه نویسندگان معاصر قرارگرفته‌است. نویسندگان بزرگی مانند محمدعلی جمال‌زاده، صادق هدایت، بزرگ علوی و جلال آل احمد، آگاهانه یا ناخودآگاه، از عناصر سبکی بیهقی همچون روایت‌گری دقیق، زبان محاوره‌ای، طنز پنهان و واقع‌نمایی در داستان‌نویسی و مقاله‌نویسی خود بهره برده‌اند. نتیجه آنکه تاریخ بیهقی نه به عنوان یک متن کهن، بلکه به عنوان یک الگوی زنده و اثرگذار، در شکل‌دهی به هویت نثر روان، دقیق و تاثیرگذار فارسی در دورة معاصر بر آموزش نثر فارسی معاصر نقش اساسی ایفا کرده‌است.
کلیدواژه ها
تاریخ بیهقی، سبک،آموزش، نثر، فارسی، معاصر.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی